چند پیشنهاد قابل بررسی

در هر جامعه‌ای می‌توان متناسب با شرایط و ضوابط حاکم بر آن، رویکردهای مختلفی را در دستور کار قرار داد. در ایران امروز نیز می‌توان رویکردهای متعددی را متناسب با شرایط فعلی پیشنهاد نمود.

تیم اقتصادی دولت یازدهم علیرغم اتخاذ رویکردهای مختلف، میراث جذابی برای تیم بعدی به یادگار نگذاشته است. البته نباید به عملکرد تیم مذکور انتقادات جدی وارد نمود چرا که شرایط کشور در چند سال اخیر کاملا خاص بوده است.

در این مختصر نوشته، مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی نویسنده این مطلب ارائه می‌شوند که به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

ایجاد رابطه با کشورهای دارای منافع مشترک

ایران می‌تواند بازار از دست رفته خود در برخی کشورها را دوباره به دست آورد. به عنوان مثال توسعه روابط با کشورهای آمریکای جنوبی شاید راهگشا باشد. به عنوان مثالی دیگر می‌توان به کشورهای همسایه ایران اشاره کرد که دارای پتانسیل‌های جذابی می‌باشند.

عقلانی نمودن فضای اقتصاد ایران

نمی‌توان از ذکر برخی سخنان چشم‌پوشی به عمل آورد. به عنوان مثال پاسخ برخی سوالات شاید ساده نباشد؛ چرا بحث خصوصی‌سازی تنها در حد سخن گفتن باقی مانده است؟ اگر نمی‌توان اقتصاد ایران را خصوصی نمود، چرا با تکرار برخی سخنان تنها سرمایه اجتماعی را نابود می‌نماییم؟ در شرایطی که سیاست‌های ضد تورمی در حال اجرا بودند، چرا بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری تشویق می‌نمودیم در حالی که تشخیص موضوع مذکور امر دشواری نبود؟ چرا بانک‌های کشور علیرغم وجود مشکلات مختلف، حداقل نرخ بهره خود را کاهش نمی‌دهند؟

اجرای سیاست‌های پولی انبساطی

با توجه به شرایط فعلی کشور نمی‌توان رویکردهای قبلی در حوزه سیاست‌های پولی را ادامه داد چرا که اولویت امروز اشتغالزایی است.

حذف نفت از اقتصاد جهان در سال‌های نه چندان دور

پیش‌بینی نویسنده مطلب حاضر بر این پایه استوار است که نفت در سال‌های نه چندان دور از اقتصاد جهان حذف خواهد شد که مهم‌ترین دلیل پیش‌بینی مذکور، رشد چشمگیر و خیره‌کننده تکنولوژی است.

پرهیز از تفکرات ایرانی‌محور در موضوعات مختلف

گاهی اوقات مشاهده می‌شود که برخی رویکردهای ضعیف در سطح کشور به اجرا در می‌آیند که معمولا با پیامدهای مطلوبی همراه نمی‌شوند. به عنوان مثال در دوره‌ای که افق تولید محصولات کشاورزی، محصولات ارگانیک می‌باشد، چرا به صورت سالیانه در حال افزایش چشمگیر تولید اوره خود هستیم؟

لازم به ذکر است که بیش از 70 درصد اوره تولیدی به منظور تولید کودهای شیمیایی استفاده می‌شود.

اجرای رویکردهای موثر

از سخن گفتن تا عمل نمودن فاصله وجود دارد و ضروری است که سیاست‌گذاران اقتصادی به وعده‌های خود پایبند باشند. به عنوان مثال در هنگام شروع سرمایه‌گذاری‌های زنجیره‌ای در شاخه خاصی از صنعت دام و طیور، وعده‌های متعددی از سوی مسئولین مبنی بر حمایت بخش مورد نظر مشاهده می‌گردد در حالی که در زمان افزایش بیش از اندازه عرضه محصول در بازار داخلی و به تبع آن کاهش قابل ملاحظه قیمت محصول مربوطه، حتی از اعطای مجوز صادرات به این واحدها خودداری می‌شود که چنین موضوعاتی در نهایت باعث از بین رفتن سرمایه اجتماعی می‌شوند.

توجه به کارآمدترین روش تجهیز نقدینگی

بازارهای مالی بهترین و کارآمدترین روش تجهیز نقدینگی را در پیش پای شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی می‌گذارند که روش مذکور، افزایش سرمایه از محل آورده‌های نقدی و یا غیرنقدی سهامداران می‌باشد. در روش مذکور، اگر شرکت بتواند سهامداران خود را به منظور انجام افزایش سرمایه قانع نماید، تجهیز نقدینگی صورت گرفته بدون پرداخت هیچگونه بهره‌ای خواهد بود و در عین حال بازگشت اصل سرمایه نیز تضمین نخواهد شد چرا که سهامداران در سود و زیان شرکت شریک هستند.

توسعه کشور به وسیله بازارهای مالی

در حال حاضر تمام کشورهای پیشرفته جهان دارای بازارهای مالی کارآمد و پویایی می‌باشند. همچنین به جز ژاپن، سایر کشورهای پیشرفته دنیای امروزی دارای ساختار اقتصادی بازار مالی‌محور می‌باشند.

در چنین شرایطی اقتصاد ایران از یک طرف دارای ساختار بانک‌محور است و از طرف دیگر به واسطه یک دنیا تدبیر در سال‌های متمادی از ساده‌ترین ابزارها و رویکردهای بورس‌محور برخوردار نمی‌باشد!

پیگیری سیاست‌های جدید همانند آزاد کردن مواد مخدر

اقتصاد ایران بسیار انعطاف‌پذیر می‌باشد به گونه‌ای که برای پیشرفت و توسعه آن، هم می‌توان پروژه‌های نیازمند سرمایه‌گذاری کلان تعریف نمود که به عنوان نمونه اختصاص بودجه‌های مشخص به بخش شرکت‌های دانش‌بنیان گزینه مناسبی می‌باشد و هم می‌توان پروژه‌های عاری از هر گونه سرمایه‌گذاری تعریف نمود که به عنوان نمونه آزاد کردن مواد مخدر یکی از گزینه‌ها می‌باشد.

منتشر شده در روزنامه تفاهم